Slaafse nabootsing en parasiterende concurrentie - Imitation servile et parasitisme  

Rb Den-Haag 19 oktober 2022, IEF 21048, IEFbe 3564; ECLI:NL:RBDHA:2022:10739 (Bokmerk tegen gedaagden) Bokmerk houdt zich bezig met de verkoop van aluminium panelen. Gedaagden 1 en 2 zijn een echtpaar dat een tijd lang middels een licentieovereenkomst exclusief gerechtigd om de Bokmerk-producten binnen het overeengekomen licentiegebied (België) voor eigen rekening en risico te verkopen. De licentieovereenkomst bevat onder meer een verbod om na het einde van die overeenkomst gebruik te  maken van de intellectuele eigendomsrechten en knowhow van Bokmerk, een geheimhoudingsbeding en een non-concurrentiebeding van één jaar na het einde van de overeenkomst. Per 1 maart 2021 is de licentieovereenkomst beëindigd, gedaagden 1 en 2 hebben een nieuwe onderneming opgezet. Gedaagde 3 is een vriend van hen die helpt bij de onderneming. Ook gedaagde 3 heeft in het verleden met Bokmerk samengewerkt. Bokmerk vordert van de 3 gedaagden onder meer dat zij de inbreuk op de IE-rechten van Bokmerk staken. Bokmerk wordt niet-ontvankelijk verklaard in haar vorderingen jegens gedaagde 3 omdat gedaagde 3 onder bewind is gesteld. De rechtbank oordeelt ten aanzien van de vorderingen jegens gedaagden 1 en 2 dat de licentieovereenkomst niet geschonden wordt. Verder oordeelt de rechtbank dat er geen sprake is van onrechtmatige daad, slaafse nabootsing en gebruik van beschermde knowhow. Evenwel is er geen schending van de handelsnaam-, merken- en auteursrechten van Bokmerk.

Rechtbank Amsterdam 20 december 2019, IEF 18907, IEFbe 3013; ECLI:NL:RBAMS:2019:9724 (Airwair tegen Primark) Merkenrecht. Auteursrecht. Slaafse nabootsing. Airwair brengt schoenen op de markt met de naam “Dr. Martens”. De kenmerkende bestanddelen van het merk liggen in de schoenzool. Primark brengt soortgelijke schoenen op de markt. Airway vordert iedere inbreuk op haar merk- en auteursrechten te staken. Primark hoeft niet te stoppen met verkoop schoenen. Airwair heeft zich niet beroepen op het woordmerk “Dr. Martens”, maar op haar gedeponeerde vormmerken. Daarvan is niet aannemelijk gemaakt dat ze bekend zijn. Ook is verwarringsgevaar van de Primark schoenen met de ingeroepen vormmerken niet aannemelijk. Voor zover de Airwair schoenen auteursrechtelijke bescherming genieten, hebben ze een andere totaalindruk dan de Primark schoenen. De gevraagde voorziening wordt afgewezen. Slaafse nabootsing is niet aannemelijk gemaakt.

Rechtbank Den Haag 7 augustus 2019, IEF 18645, IEFbe 2930; ECLI:NL:RBDHA:2019:8166 (Shoebaloo en MVSA tegen Invert GCV) Auteursrecht. Slaafse Nabootsing. Eerder is in deze zaak al de bevoegdheid van de Nederlandse rechter vastgesteld (zie IEF 16401 en IEFbe 2005). Shoebaloo exploiteert schoenenwinkels. Het interieur van deze winkels is gebaseerd op de Amerikaanse Antelope Canyons. Dit interieur is in opdracht van Shoebaloo door MVSA uitgewerkt. Invert heeft in haar schoenenwinkel in Antwerpen een interieur dat naar mening van Shoebaloo en MVSA te zeer overeenkomt met het interieur van de winkels van Shoebaloo. Het recht van het land waarvoor de bescherming wordt gevorderd, beheerst de rechtsverhouding. Dat is in dit geval België, daar waar de inbreuk gemaakt wordt. Nu werk- en inbreukbegrip geharmoniseerd zijn, heeft dit geen gevolgen. Van belang is dat de wand los gezien kan worden als werk op zich. Er zijn voldoende creatieve keuzes gemaakt bij het ontwerp van het interieur, en de vormgeving was niet gangbaar in het vormgevingserfgoed. Op grond van een vergelijking van beide interieurs wordt een zodanige overeenstemming geconstateerd dat sprake is van een inbreuk. De vordering op grond van slaafse nabootsing faalt echter nu deze onvoldoende is onderbouwd. De vorderingen worden voor zover redelijk toegewezen op grond van de auteursrechtinbreuk.

Voorz. Rechtbank van Koophandel Gent 3 mei 2017, IEFbe 2712 (Smartflash tegen Surprisedate) Oneerlijke handelspraktijken. Slaafse nabootsing. Smartflash organiseert onder meer speeddates en verrassingsdates onder de naam SmartVibes. Verweerder vatte het plan op om een evenement rond speeddaten te organiseren en ging over tot registratie van domeinnaam www.surprisedate.nl. Voor het maken van de website heeft verweerder contact gehad met een bureau dat verwees naar de website van eiseres als voorbeeld. Smartflash stelt vast dat de website van verweerder dezelfde diensten onder dezelfde vorm aanbiedt. Verweerder verklaarde dat per vergissing een testversie van de site in opbouw online werd geplaatst. Smartflash vordert aan verweerder het aanbod van diensten te staken. www.surprisedate.be is volledig geïnspireerd op de website www.smartvibes.be van Smartflash. Zo nam de website surprisedate teksten over, indeling van rubrieken, stijl en lay-out, getuigenissen van zogenaamde klanten en locaties. Het feit dat verweerder in werkelijkheid geen enkele handelsdaad zou gesteld hebben met betrekking tot de gewraakte website en hij ondertussen alleen maar actief zou zijn geweest in de afwerking van gebouwen, belet niet dat hij de opdracht gaf tot het maken van een website voor speeddating met als voorbeeld de website van de eiseres. De opdracht die verweerder gaf hield een rechtstreeks verband met de voorgenomen levering van dienst, zijnde de organisatie van een avond speeddaten. De stakingsvordering wordt toegewezen.

Hof van Beroep Gent 14 november 2016 en Rb Kh Gent 13 maart 2014, IEFbe 2605 (Studieburo De Klerck Immo DK tegen Studiebureau X) Geen auteursrechtinbreuk. Geen slaafse nabootsing. Partijen zijn als rechtstreekse concurrenten van elkaar te beschouwen, en azen op dezelfde bouwprojecten. In opdracht van OCMW Brugge werden in een tijdspanne van 10 jaar 5 woon- en zorgcentra gebouwd. Volgens Studieburo De Klerck tonen de lastenboeken van Studiebureau X in een bepaald bouwproject slaafse gelijkenissen met haar lastenboeken, zodanig dat er sprake is van inbreuk op haar auteursrechten. De rechtbank is van mening dat aan de lastenboeken geen auteursrecht toekomt. Het hof bevestigt dat de persoonlijke stempel van de auteur onvoldoende is aangetoond en er dus geen auteursrechten zijn. Bovendien is er geen slaafse nabootsing, want de gelijkenissen tussen de lastenboeken zijn toe te wijzen aan meer externe, objectieve factoren. Hof bevestigt het bestreden vonnis.

Voorz. NL Rechtbank van Koophandel Brussel 2 maart 2018, IEFbe 2527 (Obumex-JAD tegen Algemene bouwonderneming) Niet-geregistreerde gemeenschapsmodelrechten. Auteursrecht. Slaafse kopie. Obumex en JAD stellen zich voor als luxe keuken- en totaalinrichtingen en als architect. De bouwonderneming stelt zich voor als actief in de exclusieve villabouw en heeft vaak beroep gedaan op Obumex voor keukenprojecten. In een boek worden elf projecten voorgesteld met daarin een kopie van het totaalproject van eisende partijen. Het keukenmodel met een combinatie van drie bloken, bestaande uit één materie namelijk marmer, waarbij elke afzonderlijk element verschillende afmetingen heeft ten opzichte van de andere elementen en waarbij de drie elementen op dermate wijze worden geschrankt dat ze een desaxatie vertonen, maar elkaar niettemin in evenwicht houden, zonder enige bijkomende ondersteuning, is naar het oordeel van de stakingsrechter origineel. Ook de haard, de bibliotheek en het verlichtingselement zijn origineel en er wordt geen tegenbewijs geleverd. Uit een eenvoudige visuele vergelijking kan evenwel de inbreuk onmiddellijk worden afgeleid. Staking wordt bevolen en het uit het handelsverkeer van het boek eveneens. Er is hoger beroep aangetekend.

Voorz. Rechtbank van KH (en afd.) Gent 17 april 2017, IEFbe 2159 (Miles tegen Makali) Geen auteursrecht op jogging. Geen aanhaking of parasitisme. Miles commercialiseert de Key Cy-kledinglijn, die - benadrukt door eiseres - niet gaat om een banaal joggingmodel, maar dat er is nagedacht over ieder detail. Verweerster besloot aan te sluiten bij de hernieuwde trend van fluwelen joggings onder de naam Cosy Cat. De vormgeving en eigenschappen van de Key Cy joggings zijn echter geen vormen die de originaliteit van het product veruitelijken, maar zijn een gevolg van marketingkeuzes en modetrends. Volgens eiseres is verweerster niet alleen een "copy cat", maar eigent zij zich ook de reclame en marketinginspanningen van Miles op slaafse wijze toe. Echter verweerster komt met een eigen verhaal, logo, gaat zelf op de foto met de modellen. Zelfs al zijn er meerdere gelijkenissen in de promotie, er wordt niet bewust gezocht om een verkeerde indruk te wekken bij consument omtrent de herkomst. De vordering(en) zijn ongegrond.

Hof Den Haag 29 maart 2016, IEF 15864; IEFbe 1765; ECLI:NL:GHDHA:2016:928 (KOZ tegen Adinco)
Modellenrecht, auteursrecht en slaafse nabootsing. De voorzieningenrechter wees de vorderingen terecht af [IEF 14687], het technisch kenmerk van kabelblokmodel kan niet bijdragen aan eigen karakter. De relevante elementen van de Gemeenschapsmodellen die afwijken van het Formzeug-kabelblok zijn alle uitsluitend door een technische functie bepaald, zodat kans is dat de Gemeenschapsmodellen vanwege ontbreken eigen karakter in een bodemprocedure nietig zullen worden verklaard. Dit geldt eveneens voor de vordering gestoeld op het auteursrecht. Het enkel nabootsen van de KOZ-Uni op de wijze waarop Adinco dat gedaan heeft, leidt niet tot bescherming op grond van slaafse nabootsing. Het Hof bekrachtigt de afgewezen vorderingen.

NL Rechtbank van Koophandel Brussel 17 maart 2016, IEF 15820; IEFbe 1748 (Duvel moortgat tegen Brouwerij van Honsebrouck)
Duvel is een Belgisch blond speciaalbier van hoge gisting, dat hergist op de fles. BVH brengt speciaalbieren op de markt, waaronder - op vraag van Aldi - 'Filou'-bier die tot dezelfde biercategorie behoort. Duvel grondt haar eis op oneerlijke handelspraktijk expliciet op de kleur en vorm van de (banale) Steinie-flesjes. Behoudens de witte achtergrond zijn de kroonkurken evenmin overeenstemmend. De achterzijde van het etiket is voldoende op zichzelf staand. Met de voorzijde, aldus eiser, wordt het imago en de 'look-and-feel' gekopieerd. De naam 'Filou' is naast Duvel, niet de enige duivelse biernaam: Satan, Judas, Lucifer, Deugniet, Duivels Bier; de verwijzing naar de duivel is eerder banaal op het vlak van de speciaalbieren. Alle kenmerken komen ook terug bij andere speciaalbieren en er is dus geen sprake van uitbuiting van het imago of de look-and-feel. De consument van speciaalbieren is een oplettende consument die wel degelijk verschillen zal vaststellen, de naam van het bier primeert. De stakingsrechter verwijst naar een eerdere speciaalbierenzaak waar [Vz. Kh. Brussel 7 januari 2009, A/08/05765 en in hoger beroep - Hof van Beroep te Brussel 12 januari 2010 (Anheuser-Bush Inbev tegen Palm)] geen verwarring of aanhaking werd vastgesteld.

Voorz. Rechtbank van Koophandel Brussel 21 november 2014, IEFbe 1545 (ALT Partners Babymoov c.s. tegen Vox Populi en Chamo)
Modellenrecht. Auteursrecht. ALT Partners Babymoov is gespecialiseerd in kinderverzorging, Vox Populi is producent van babyproducten van het merk "Bo Jungle" die zij levert aan babyartikelgroothandelaar Chamo. Er bestaat een exclusieve distributieovereenkomst tussen ALT Partners en Chamo. Alt Partners is titularis van het gemeenschapsmodelrecht op Babymoov Babyni. Met het model Bo Jungle B-nest maakt zij inbreuk, omdat er geen visuele verschillen zijn.

De B-Bottle Warmer Flower maakt geen auteursrechtinbreuk op de Babymoov Chauffe Biberons: de gelijkenissen zijn van functionele en ergonomische aard. Wel is er auteursrechtinbreuk op de tekst van de verpakking. De poederdoseerdozen van ALT zijn niet origineel en worden niet auteursrechtelijk beschermd. De tekst van de verpakking van de bewaardoosjes van Babymoov Baby Bol evenmin. De Babymoov Amis de bain ontbeert alle originaliteit. Ook het gebruik van het woord "vriendjes" is banaal en alomtegenwoordig in de wereld van kinderspeelgoed. De Jungle B-Dose van verwerende partij moet wel gestaakt worden omdat dit een exacte kopie betreft. Het woord "Dose" kan niet worden verboden. Er is geen sprake van slaafse kopie, namaak of aanhaking bij de doseer- en bewaardoosjes van Alt Partners. Vorderingen van ALT Partners zijn deels gegrond.

40. De stakingsrechter beslut dat de Babymoov Babyni wel degelijk bescherming geniet als gemeenschapsmodel. De vordering tot nietigverklaring van verwerende partijen is ongegrond.

48. De stakingsrechter besluit dat het model Bo Jungle B-nest van verwerende partijen inbreukmakend is op het Gemeenschapsmodel (...) van eisende partijen. Dit oordeel van de vordering is derhalve gegrond.

65. De verdere vergelijkenissen die op vormelijk vlak zouden kunnen bestaan zijn allemaal bepaald door de functionele en ergonomische vereisten van het product.

70. (...) De betrokken tekst draagt dus wel degelijk het stempel van de auteur, zodat zij wel degelijk origineel is.

78. Het aantal voorbeelden tonen dat de poederdoseerdozen van eisende partij niet de bestaande tendensen overstijgen en dus neit origineel zijn.

79. Het ontwerp is derhalve niet auteursrechtelijk beschermd.

85. Het ontwerp is niet auteursrechtelijk beschermd.

90. De verschillende andere voorbeelden die verwerende partijen aanhalen bewijzen het gebrek aan originaliteit (...).

91. Eisende partijen voeren aan dat de benaming van verwerende partijen "Bo Jungle B-Friends" zou aanhaken op de benaming van "Babymoov Les Amis du bain". Het gebruik van het woord vriendjes (...), is geheel banaal en alomtegenwoordig in de wereld van het kinderspeelgoed, in het bijzonder in de wereld van de bad speeltjes. (...)

104. Naar het oordeel zijn dergelijke banale en alomtegenwoordige elementen niet van aard om verwarring te stichten.

113. Uit het voorgaande blijkt dat er in casu geen namaak, slaafse kopie of aanhaking is. Bovendien is elk gevaar tot verwarring omwille van onder meer de verschillen tussen de producten en de verschillende tekens waraonder zij op de markt worden gebracht, objectief uitgesloten.

122. Er is derhalve geen onrechtmatige nabootsing of aanhaking. Eisende partijen bewijzen evenmin enige begeleidende omstandigheden zoals verwarringstichting of afleiding van goodwill.

133. De stakingsrechter is van oordeel dat de rechten van partijen afdoende worden beschermd door het opleggen van een stakingsbevel waaraan een dwangsom wordt verbonden. (...)