Gebruik familienaam Bodewes in combinatie met voornaam toelaatbaar

Vzr. Rechtbank Noord-Nederland 8 april 2016, IEF 15850; IEFbe 1759; ECLI:NL:RBNNE:2016:1715 (Bodewes cs. tegen Thecla Bodewes)
Merkenrecht. Handelsnaamrecht. Twee takken van gerenommeerde scheepsbouwfamilie strijden over gebruik van familienaam als handelsnaam door de Overijsselse tak, die haar scheepsbouwmogelijkheden - in het bijzonder op het terrein van de bouw van zeeschepen - heeft uitgebreid door aankoop van drie werven. De voorzieningenrechter acht het gebruik van de familienaam Bodewes in combinatie met de voornaam Thecla van de eigenaresse van de Overijsselse tak toelaatbaar, omdat daarvan geen gevaar voor verwarring is te duchten. Ten aanzien van het gebruik van de familienaam zonder voornaam wordt het gevraagde verbod toegewezen. Geen verbod voor de al door gedaagden sinds jaar en dag gevoerde handelsnamen Scheepswerven G&H Bodewes en Scheepswerven Bodewes.

4.3. Thecla Bodewes c.s. heeft het door Bodewes c.s. gemaakte onderscheid in verschillende marksegmenten (van binnenvaartschepen en zeeschepen) als kunstmatig en gezocht aangemerkt en aangevoerd dat partijen ieder, als scheepswerven, al vele decennia naast elkaar en zonder problemen actief zijn op het terrein van de scheepsbouw.
Volgens Thecla Bodewes c.s. hebben beide Bodewes-werven (in Hoogezand en in Hasselt) in hun geschiedenis zowel schepen geschikt voor de binnenvaart als schepen geschikt voor de zeevaart gebouwd, zij het dat in Hasselt alleen kleinere zeeschepen werden gebouwd en gerepareerd (zoals zeegaande sleepboten, klippers en baggermaterieel). Door de aankoop van nieuwe werven heeft Thecla Bodewes c.s. de mogelijkheid gekregen ook grotere (zee)schepen te gaan bouwen en te gaan repareren.
Van gevaar voor verwarring is volgens Thecla Bodewes c.s. de afgelopen decennia niet of nauwelijks sprake geweest en in ieder geval is niet gebleken dat de eventuele verwarring de laatste jaren groter is geworden of te maken heeft met het onderscheid binnenschepen versus zeeschepen. In ieder geval kan een eventuele verwarring ondervangen worden door de toevoeging "Thecla" aan de voorgenomen handelsnamen. Bij een en ander dient volgens Thecla Bodewes c.s. ook in aanmerking genomen te worden dat de relevante markt niet zo groot is en het relevante publiek heel goed kennis heeft van de verschillenden werven.
Nu het onderscheid in binnenvaartschepen en kleine en grote zeeschepen ook niet goed valt te maken (ook bepaalde binnenvaartschepen zijn volgens Thecla Bodewes c.s. geschikt voor de zeevaart) en de werven al die verschillende schepen bouwen, komt volgens Thecla Bodewes c.s. het gevorderde verbod feitelijk neer op een algeheel verbod op het gebruik van de naam "Bodewes". Van merkinbreuk is volgens Thecla Bodewes c.s. geen sprake, omdat het merk niet ingeroepen kan worden tegen haar oudere handelsnaam en omdat de beeldmerken niet overeenstemmen en dus niet voor verwarring kunnen zorgen.

4.6. Het voorgaande geldt naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet voor de door Thecla Bodewes c.s. voorgestelde, maar door Bodewes c.s. afgewezen, aanpassing door de toevoeging "Thecla", zodat de handelsnamen zouden komen te luiden: "Thecla Bodewesgroup", Thecla Bodewes Kampen", " Thecla Bodewes Meppel" en " Thecla Bodewes Harlingen".
Anders dan Bodewes c.s. menen, hebben deze handelsnamen voldoende onderscheidend vermogen en wordt daarmee het gevaar van verwarring bij het publiek in voldoende mate ondervangen. Voldoende aannemelijk is gemaakt dat [directeur gedaagden] bij het relevante publiek (waaronder de op scheepvaart gerichte media, afnemers en leveranciers) een zodanige eigen bekendheid (en goodwill) heeft opgebouwd en dat bij dit publiek de wetenschap aanwezig is dat zij tot de afzonderlijke Bodewes-tak uit Hasselt (of Overijssel) behoort, dat gevaar van verwarring met de Hoogezandse tak weinig waarschijnlijk is te achten. In ieder geval geldt (ook) voor [mede-directeur eiseressen] (van Bodewes c.s.) dat hij onder ogen heeft te zien dat de Overijsselse tak van de familie Bodewes sterke en oude rechten aan de familienaam kan ontlenen en ook op het terrein van de bouw van grote(re) zeeschepen die naam kan voeren, zij het onder voormelde expliciete toevoeging van "Thecla".
Dat deze toevoeging in de praktijk niet gebruikt zal worden en/of in het gebruik er weer "af zal vallen" acht de voorzieningenrechter voorshands onvoldoende aannemelijk gemaakt.

4.7. Met het voorgaande is ook gegeven dat indien en voor zover Thecla Bodewes c.s. haar handelsnamen op voormelde wijze aanpast, dus met de toevoeging "Thecla", niet gezegd kan worden dat inbreuk gemaakt wordt op het door Bodewes c.s. in 2003 gedeponeerde woord/beeldmerk Bodewes Shipyards. Nog daargelaten of het woordmerk niet in strijd geacht moet worden met de oudere handelsnaam van Bodewes Hasselt, geldt voorshands dat de hiervoor bedoelde handelsnamen " Thecla Bodewes Kampen" etc. niet zodanig overeenstemmen met het woord/beeldmerk van Bodewes c.s. dat daarvan verwarring is te verwachten. Het beroep van Bodewes c.s. op merkinbreuk van de zijde van Thecla Bodewes c.s. wordt dan ook gepasseerd.

De voorzieningenrechter
5.1. beveelt gedaagden om binnen 30 dagen na betekening van dit vonnis elk gebruik van de handelsnaam Bodewes zonder het voorvoegsel Thecla te staken en gestaakt te houden, dan wel een handelsnaam Bodewes zonder het voorvoegsel Thecla te gaan voeren,

5.2. verstaat dat het voorgaande niet geldt voor de al door gedaagden sinds jaar en dag gevoerde handelsnamen Scheepswerven G&H Bodewes en Scheepswerven Bodewes,