Anonimisering van naaktfotomodel in Gentse justitiepaleis verplicht vanwege recht op afbeelding
NL Rechtbank van Eerste Aanleg Brussel 8 september 2014, IEFbe 1200 (Eiseres tegen VRT)
Actualiteitsverslaglegging. Recht op afbeelding. Eiseres werd door hobbyfotograaf en medewerker bij Parket in Gent naakt gefotografeerd in het Gentse justitiepaleis. Foto's kwamen op een (deels beveiligd) website die door een derde naar pers en het Parket zijn gelekt, waarop ontslag volgde en nieuwsuitzendingen van de VRT en kranten die foto's publiceerden zonder anonimisering. Eiseres doet een beroep op haar portretrecht, dat recht geldt eveneens voor (amateur)fotomodellen. Van een stilzwijgende toestemming kan niet worden gesproken wanneer de betreffende naaktfoto's op een (deels beveiligde) website zijn geplaatst.
Het vertonen van de foto's was noodzakelijk om het publiek volledig te informeren. Echter, de herkenbaarheid van eisende partij had geen enkele maatschappelijke relevantie, gaf geen enkele meerwaarde aan dit nieuwsitem en het was de amateur-fotograaf die geviseerd werd in de berichtgeving, niet het model.
2.2. c. Dit doet echter geen afbreuk aan het feit dat de rechtbank van oordeel is dat - zowel in geval van een vrije toegang van de website, als in geval van een deels beveiligde - in casu een stilzwijgende toestemming niet kan worden afgeleid uit het feit dat eisende partij de betreffende (naakt)foto's op haar website had geplaatst. Belangrijk is hierbij de context van deze website en de doelgroep die zij beoogde.
Eisende partij was ten tijde van de publicaties een amateur-fotomodel en trachtte via haar website een cliënteel op te bouwen voor allerhande opdrachten, waarvan naaktportretten slechts een deelaspect uitmaakten. Uit geen enkel element blijkt dat zij daarmee belangstelling zocht bij het grote publiek. Ook de foto's die uiteindelijk in het Gentse justitiepaleis werden genomen waren eerder artistiek, en bedoeld voor de betreffende amateur-fotograaf zelf of althans een zeer beperkt publiek van eventueel collega-fotografen. Het feit dat deze foto's pas een jaar na het maken ervan toevallig opdoken getuigt daar ook van.
2.3. Primeren van de actualiteitsverslaglegging - afweging met het recht op afbeelding
(...) e. De rechtbank meent dat het aannemelijk is dat de context - met name het Gentse justitiepaleid - waarin de getoonde of gepubliceerde (naakt)foto's van eisende partij werden gemaakt een zeker actualiteitswaarde hadden. Er kan ook aanvaard worden dat het vertonen van de foto's daarbij noodzakelijk was om het publiek volledig te informeren.
Echter, de herkenbaarheid van eisende partij - en met name het nalaten het betreffende model te anonimiseren - had geen enkele maatschappelijke relevantie en gaf geen enkele meerwaarde aan dit nieuwsitem. Bovendien was het de amateur-fotograaf die geviseerd werd in de berichtgeving, en niet het model.
f. Rekening houdend met de aard van de media, de aard van de informatie en de betrokken persoon zelf, is de rechtbank dan ook van oordeel dat zowel de eerste als de tweede verwerende partij in de fout fing door de betreffende (naakt)foto's te tonen, respectievelijk te publiceren in de geviseerde journaals of krantenartikelen zoals vermeld in punt a., zonder enige vorm van anonimisering van het aangezicht van eisende partij, nochtans een zeer kleine en eenvoudige ingreep, zowel voor eerste als voor tweede verwerende partij. Zij pleegden daarbij duidelijk een inbreuk op artikel 10 van de Auteurswet.
